İsrail’e tek kuruşluk ihracatımız yok

Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, Türkiye’nin Ä°srail’e ihracatının sürdüğüne dair iddialara son noktayı Turkuvaz Medya tarafından düzenlenen Türkiye Ä°hracat SeferberliÄŸi Zirvesi’nde koydu. SABAH Ekonomi Müdürü ve Köşe Yazarı Dilek Güngör ile A Para Yayın Koordinatörü ve A Haber Ekonomi Müdürü Özlem DoÄŸaner’in sorularını yanıtlayan Bakan Bolat, dünyada Filistin’de ateÅŸkesi saÄŸlamak için en çok çaba gösteren ülkenin Türkiye, liderin de CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan olduÄŸunu söyledi.

TAMAMEN DURDURDUK
CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’ın uluslararası etkinliklerde ve zirvelerde yaptığı çaÄŸrıları hatırlatan Bolat, “Ä°srail’in saldırganlığının önlenmesi noktasında ÅŸimdi BM’de 52 ülkeyi de yanımıza alarak Ä°srail’e silah ambargosu konulması konusunda bir karar tasarısı teklifi sunduk. Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı’nda Ä°srail aleyhine açılan davada Ä°srail’in mahkum edilmesi için müdahil olduk. 85 bin ton gıda ve saÄŸlık yardımıyla dünyada Filistinli kardeÅŸlerimize en çok yardım gönderen ülke konumundayız, 7 Ekim 2023’ten bu yana…

Hal böyleyken ticaretimizi azaltma çabası iÅŸine girdik. 9 Nisan’da 54 önemli fasılda ve 1.109 üründe Ä°srail’e ihracatı durdurduk. Bu önemli bir fedakârlık bir ülke için. Ondan sonra, 3 hafta sonra da ihracatı ve ithalatı tamamen durdurduk” dedi. Bolat, Filistin’in bir gümrüğü, deniz limanı, havalimanı ve gümrük kapısı bulunmadığını, ihracat ve ithalat iÅŸlemlerini mecburen Ä°srail liman ve gümrüklerinden geçirdiÄŸini, bunun uluslararası garanti altında olduÄŸunu bildirdi. Türkiye ile Ä°srail arasındaki dış ticaretin 2023’te 9.5 milyar dolar olduÄŸunu, bunun 6.5 milyar dolarını Türkiye’nin Ä°srail’e yaptığı ihracatın oluÅŸturduÄŸunu bildiren Bolat, ÅŸu bilgileri verdi: “Filistinli ithalatçılar ürünlerini alırken, ithalatlarını yaparken kolaylık olsun diye varış yeri Ä°srail olarak çekiliyordu. O yüzden de o ticaret Ä°srail ticaret gözüküyordu ancak Filistinlilerin de kendi ifadeleriyle 9.5 milyar dolar civarında yaptıkları toplam ithalatları, 1.5 milyar dolar da ihracatları var dünyaya. Bunun içinde yaklaşık 2 milyar dolarını Türkiye’den alıyorlardı. Yaklaşık 5.5 milyar dolarını da Ä°srailli tüccarlardan alıyorlardı kendi ÅŸehirlerine yaptıkları ithalatları. Ä°srail’de gümrük kodu 624, Filistin’in gümrük kodu 625. Mayıs’tan itibaren Ä°srail’e ne bir ihracat sevkiyatı ne de Ä°srail’den Türkiye’ye ithalat sevkiyatına izin verilmedi. Hatta ÅŸunu söyleyeyim; Ä°srail’den gelen bazı ithalat ürünleri vardı. Miktarı da 96.5 milyon dolar. Binlerce kalemde gümrüklerde, antrepolarda duruyor. Almadık Türkiye’ye. Araya aracılar koyanlar oluyor. ‘Net olacağız, almıyoruz’ diyoruz. Ä°srail kalıcı ateÅŸkesi ilan edinceye ve Gazze’nin yeniden imarı baÅŸlayıncaya kadar bu kararımız sabit. Mayıstan bu yana Ä°srail’e ihracat, ithalat sıfırdır.”

Ä°FTÄ°RA ATIYORLAR
Bolat, Filistin Ulusal Ekonomi Bakanı Muhammed el- Amur’un açıklamalarını anımsatarak, sadece Filistin tarafının onay verdiÄŸi iÅŸlemlere sıkı denetim altında izin verdiklerini söyledi. Bolat, “Son derece açık, ÅŸeffaf. Bunu sürekli olarak Türkiye’nin Ä°srail’e olan baskılarını ve siyasi mücadelesini yıpratmak gayesiyle kullanan isimleri kınıyorum” dedi. Uluslararası ticarette, yani deniz taşımacılığında 5-6 tane büyük denizcilik ÅŸirketi bulunduÄŸunu hatırlatan Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkiye’nin 605 milyar dolar mal, yaklaşık 170 milyar dolar hizmetler ticareti var. Bizim ihracat ve ithalatta kullandığımız konteyner sayısı 8.3 milyon adet. Bir gemi çeÅŸitli acentelerden aldığı konteynerleri yükler, gemi uÄŸrayacağı limanlarda o yükleri indirir. Yeni yükler alır. Bu yükler dediÄŸimiz, konteynerlerın sahipleri vardır. Kimi zaman boÅŸ kimi zaman içi yükle dolu. Åžimdi orada Ä°srailli bir firmanın konteyner ismini görüyor gemide, ‘Bu Ä°srail’e gidecek’ diyor. ‘AteÅŸli silah, savunma sanayi ürünleri gönderiyorlar’ diye de inanılmaz iftira yapıyorlar. Türkiye’den Ä°srail’e yıllardır hiçbir ÅŸekilde savunma sanayi ürünü gitmedi.”

KURDAKÄ° ARTIÅžIN FAYDASI YOK
Ömer Bolat, ihracatçılara yönelik desteklere iliÅŸkin soru üzerine, AK Parti hükümetleri döneminde sabit kur uygulaması veya kur hedefi olmadığını belirtti. Kurdaki istikrarın önemine iÅŸaret eden Bolat, “Kaldı ki sizin burada bugün aniden yüzde 20 kur artışınız olsa ne oluyor biliyor musunuz? Ä°thalatçı telefonu açıyor diyor ki, ‘Senin ülkende kur yüzde 20 artmış. Bana verdiÄŸin dolar fiyatını yüzde 20 düşüreceksin’ diyor. Yani bir faydası da olmuyor. Ticaretteki reel tablo budur” diye konuÅŸtu.

10 AYDA 216 MÄ°LYAR DOLAR
Bolat, son 1 yılda ihracatta 8.5 milyar dolar artış olduÄŸunu, 10 ayda 216 milyar dolara gelindiÄŸini belirterek, “Burada önemli bir baÅŸarımız da ithalatı azaltmaktır. Dış ticaret açığımız mayıs 2023 itibarıyla 122 milyar dolardı. Ekim sonu itibarıyla yıllık dış ticaret açığı 77.5 milyar dolar oldu. Açığı 45 milyar dolar azalttık. Bu yıl ilk 10 ay itibarıyla baktığımızda da 28.5 milyar dolar dış ticaret açığımızı azalttık. Burada hem ihracatı artırdık hem de ithalatı azalttık” dedi.

ALTIN İTHALATI DÜŞTÜ
Tüketim malları ithalatında 5 milyar dolar artış göründüğüne dikkat çeken Bolat, “Ama alt kalemlerine baktığınızda, bunun yaklaşık 3.5 milyar dolarının kuyumcu ve mücevherci ürünleri ithalatındaki artıştan kaynaklandığı gözüküyor. Geçen yıl altın ithalatımız 31 milyara yükselmiÅŸti. EÄŸer Hazine ve Maliye Bakanlığı ile biz tedbirler almasak, kota getirmeseydik 40 milyarı aÅŸacak duruma gidiyordu. ÇeÅŸitli yöntemlerle bunu geriletmeye çalışıyoruz. Bu sene ilk 10 ay itibarıyla iÅŸlenmemiÅŸ ya da yarı iÅŸlenmiÅŸ altın ithalatımızda 13.7 milyar dolar azalma var” diye konuÅŸtu.

Ä°THALAT CENNETÄ° OLMADIK
Dış ticaret ve cari iÅŸlemler açığındaki düşüşün, dış ekonomik iliÅŸkilerde bir ayarlama ve dengeleme sürecini beraberinde getirdiÄŸinin altını çizen Ömer Bolat, “Döviz piyasalarına istikrar, rezervlerimize büyük bir artış getirdi. Yerli ve milli sanayimizi haksız ithalata, kural dışı ithalata, Türkiye’yi bir ithalat cenneti yapmaya çalışan çevrelere karşı korumuÅŸ olduk. Bunlar bizim uluslararası yükümlülükler gereÄŸi haklarımız, bunu uyguladık yani” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Sektörde Gündem Ekonomi